Zestaw naprawczy na wyprawę

Na długiej wyprawie szanse na to, że Twój sprzęt ulegnie uszkodzeniu, wzrastają wraz z czasem spędzonym w terenie. Zestaw naprawczy jest czymś, co zawsze warto mieć przy sobie.

Ubrania dziurawią się, sznurowadła pękają, dmuchana mata traci powietrze po bliskim spotkaniu ze skałą, Twój gwałtowny ruch rozrywa szew w śpiworze. Nawet w czasie weekendowej wycieczki taki przypadek jest nieprzyjemny. Na długiej wyprawie może ją szalenie utrudnić – lub zatrzymać. Wyprawa, na której nie muszę niczego naprawiać lub modyfikować, zdarza się niezmiernie rzadko. Nawet jeśli naprawa miałaby być prowizoryczna, jest ona lepsza od dalszej wędrówki bądź wspinaczki z uszkodzonym sprzętem. Tym bardziej, że czasem drobna awaria jakiegoś elementu może decydować o niepowodzeniu całego planu.

Już na początku mojej górskiej przygody nauczyłem się zabierać na wyjazdy rzeczy, które pomogą mi naprawić wyposażenie. Kilka podstawowych narzędzi składa się na nieduży zestaw naprawczy, który z łatwością mieszczę w najmniejszej kieszeni w klapie plecaka. Nie zastępuje on wszechstronnego zestawu survivalowego. Nie zawiera noża, opatrunków czy folii NRC, gdyż te mam już w plecaku. Jest przeznaczony wyłącznie do usuwania uszkodzeń w ubraniach i sprzęcie.

Jego zawartość zmienia się, w zależności od mojego celu i długości wyprawy, jest jednak kilka elementów, które znajdują się w nim zawsze:

• Taśma montażowa „duct tape” (ok. 5 m). Duct tape jest jak Moc z „Gwiezdnych Wojen”: ma jasną stronę, ma ciemną stronę i trzyma Wszechświat razem. Absolutnie najważniejszy element zestawu, którym łatam na szybko małe i duże dziury, zaklejam rozdarte szwy, np. w kurtce, z której wylatuje puch, reperuję pęknięte maszty namiotów, uszczelniam bidony, zabezpieczam obtarcia skóry i wiele innych. Wszędzie tam, gdzie musisz zebrać w całość coś, co właśnie postanawia się rozlecieć, będzie niezastąpiona. Moją taśmę noszę w 5-metrowym kawałku, odwiniętym z dużej rolki i złożonym płasko.
• Zestaw do szycia: 2 igły + nić poliestrowa (ok. 3-4 m) + 2-3 agrafki; do precyzyjnych napraw, zszywania niedużych dziur w ubraniach, śpiworze i plecaku. Najczęściej wymagają tego spodnie, strzępiące się i dziurawiące na skałach lub ostrych kolcach. Igły przydają się też do różnych precyzyjnych czynności, np. odtykania głowic w kuchenkach czy wyciągania drzazg ze skóry.
• Cienki rep wspinaczkowy 1-2 mm. Od lat zabieram w góry kawałek cienkiego, lekkiego repa, czyli pomocniczej linki wspinaczkowej. Przy minimalnej średnicy i masie kilku gramów na metr wytrzymuje ciężar 50-60 kg. Służy ona do awaryjnego związywania bagażu, mocowania luźnych przedmiotów do plecaka, naciągania namiotu i zakładania dodatkowych odciągów na wietrze, wymiany sznurowadeł i końcówek do suwaków, suszenia ubrań, naprawy pękniętego stelaża plecaka (prawdziwe zdarzenie na Łuku Karpat). Im dłuższa wyprawa i im trudniejszych warunków oczekuję, tym więcej zabieram – zazwyczaj 5-10 m.
• Klej błyskawiczny. Najczęściej służy do szybkich napraw butów, czasem też innych przedmiotów z tworzyw sztucznych, choć zdarzyło mi się z niejakim powodzeniem kleić także spodnie. Wybieram popularny „Super Glue” lub dwuskładnikowy klej epoksydowy.
• 4 baterie AAA. Do latarki, nadajnika SPOT, lampki w namiocie. Komplet wystarczy do zasilenia dużej czołówki przez kilka-kilkanaście dni.
• Krzesiwo. Podczas wejścia na Kazbek cała nasza grupa bazowała na kuchenkach Jetboil z zapalnikami piezo. Oprócz tego wszyscy posiadaliśmy zapalniczki typu piezo. Wszystkie te mechanizmy przestały działać na wysokości bazy (3650 m). Od tej pory, oprócz standardowego źródła ognia, w moim bagażu znajduje się zawsze krzesiwo Light My Fire. Działa na każdej temperaturze i wysokości.
• 1-2 miniaturowe karabinki pomocnicze. Podobnie jak linka służą do mocowania luźnych elementów do plecaka, podwieszania wyposażenia w namiocie, mocowania linki do suszenia, wieszania ubrań schnących na plecaku podczas marszu, wieszania torby z jedzeniem pod powałą szałasu czy schroniska. Generalnie – uniwersalne elementy, gdy muszę połączyć „coś” z „czymś”.
• Łatki i klej do materaca. Choć dbam, by nie kłaść go wprost na kamieniach czy żwirze, nie da się wykluczyć przypadkowego przebicia materaca na długim szlaku. Konieczny jest wtedy zestaw, dodawany zresztą przez wszystkich producentów, pozwalający zakleić dziurę. Te oryginalne działają dużo lepiej niż prowizoryczne zaklejenie szkody szarą taśmą.
• 2 aluminiowe rurki do naprawy stelaża. Dawno temu, w magazynie sklepu górskiego, wpadł mi w ręce zniszczony stelaż od namiotu. Przypadkiem był to model mający średnicę o 1 mm większą niż większość producentów. Oznacza to, że każdy inny stelaż wsuwa się w niego gładko i ściśle. Ze złamanego masztu wyciąłem kilka odcinków po 5-10 cm, które teraz służą mi za tulejki do naprawy masztu w razie jego złamania. Wielu producentów umieszcza takie rurki w swoich namiotach.
• Stopery do spania. Jedna para w kosmetyczce, jedna w zestawie naprawczym. Nie przydają się codziennie, a jedynie w trakcie podróży autobusem czy samochodem, do miejsca gdzie startuje wyprawa.

Na wyprawach wysokogórskich i arktycznychzestaw naprawczy zawiera także:

• Multitool. Narzędzia wielofunkcyjne są ciężkie i bardzo rzadko przydatne na trekingu, ale mam je podczas wypraw wysokogórskich i w Arktyce. Multitoollem naprawiam części mechaniczne, raki, stelaż namiotu, kuchenki czy wiązania narciarskie. Przydaje się czasem przy podłączaniu bazowej elektroniki: paneli solarnych i oświetlenia w namiotach. Zabieram go też zawsze, wyjeżdżając w większym zespole, szczególnie z grupą komercyjną. Mój model to Victorinox SwissTool Spirit X.
• Zestaw części do kuchenki benzynowej: igła i klucz do głowicy, zapasowe głowice, smar, filtr do paliwa, uszczelki. Zabieram je w tych przypadkach, gdy decyduję się na używanie kuchenki benzynowej, a więc w odległych rejonach i na dużym mrozie.

Rozszerzoną wersję takiego zestawu, dostosowaną do zimowego przejścia Islandii, prezentuję na tym filmie:

Taki zestaw naprawczy może na pierwszy rzut oka przypominać wyposażenie EDC (everyday carry). Jednak brakuje mnóstwa przedmiotów, które obecne są w zestawach EDC.  Powód jest prosty – w moim plecaku znajduje się już nóż, zestaw do gotowania, apteczka, latarka czy telefon. Zestaw naprawczy służy wyłącznie do dokonywania napraw w sprzęcie i czasem do czynności pomocniczych, głównie mocowania luźnych elementów. Nie jest to kompletny zestaw przetrwania, a jedynie odpowiednik skrzynki z narzędziami na szlaku.

Każdy z tych przedmiotów przydał się kiedyś wielokrotnie.

W razie niektórych wypadków staram się improwizować. Tak było np. na trasie Warszawa – Santiago de Compostela, gdy na końcowym odcinku łatałem podeszwy moich butów resztkami dętek rowerowych, znajdowanych w rowach. Szybko nauczyłem się nosić kilka kawałków gumy, a po drodze kupowałem kolejne tubki kleju błyskawicznego. Gdy spotka Cię taki wypadek rozejrzyj się więc wokół i staraj zrobić użytek z tego co masz i co możesz znaleźć. Kilka wymienionych wyżej elementów pomoże przy niemal każdej awarii sprzętu. Możesz nosić je w specjalnym organizerze, podobnie jak wyposażenie EDC. Mój zestaw naprawczy noszę w małej, nylonowej torebce. W wersji podstawowej jego łączna waga wynosi ok. 150 gramów i oddaje on nieocenione usługi na każdej wyprawie.

Na wyprawach wysokogórskich i w Arktyce mój rozbudowany zestaw jest spakowany do futerału z przegródkami – tu jest to Helikon EDC Large.

Dopisałbyś coś do tej listy? Jak wyglądają Twój „zestaw naprawczy” na szlak?