Transpirenejka – 800 km od oceanu do morza szlakiem HRP

W lipcu tego roku zaczynam samotne przejście łańcucha Pirenejów – 800 km wędrówki i 42 km podejść w czasie około 6 tygodni. Celem jest spięcie wybrzeży Atlantyku i Morza Śródziemnego. Poruszać się będę HRP – Haute Randonnée Pyrénéenne, Wysokogórskim Szlakiem Pirenejów, prowadzącym wzdłuż głównej grani tych gór.

Po raz kolejny usłyszałem na niedanym spotkaniu „Skąd czerpiesz pomysły na wyprawy?”. I znowu jestem w kłopocie. Bo wymyśliłem właśnie kolejną, a kompletnie nie wiem jak ten pomysł przyszedł mi do głowy. Być może wystarczył rzut oka na mapę Europy i już wiedziałem, że chcę to zrobić.

Dlaczego Pireneje? Mijałem ich północne krańce, wędrując do grobu św. Jakuba, gdy przekraczałem granicę hiszpańską koło Irun. Widziałem wtedy w oddali zielone stoki skryte tego dnia za gęstą mgłą. Są odległe od Polski o trzy godziny lotu, a mimo to mało znane, a w sieci niewiele jest relacji stamtąd.

Czym jest HRP?

Główny grzbiet Pirenejów wyznacza przebieg granicy hiszpańsko-francuskiej, między należąca do Atlantyku Zatoką Biskajską, a Morzem Śródziemnym. Po drodze mija niewielkie księstwo Andory, zatem przejście tych gór to wizyta w trzech krajach. W linii prostej liczą około 500 kilometrów, a przez całą ich długość przebiegają aż trzy szlaki długodystansowe:

• GR 10 – francuski szlak, liczący 866 km(niektóre źródła podają nawet 50 km więcej) plus 48 km podejść i prowadzący wyłącznie po północnej stronie gór;
• GR 11 – szlak hiszpański, znany też jako Ruta Transpirenaica, o długości 840 km i sumie podejść 39 km; prowadzi z Kraju Basków do Katalonii, niemal cały czas po stronie hiszpańskiej;
• HRP – Haute Randonnée Pyrénéenne czyli Wysokogórski Szlak Pirenejów, długi na 800 km i z sumą podejść 42 km; zgodnie ze swoją nazwa trzyma się blisko głównej grani, często przekraczając granicę; uchodzi za najtrudniejszy technicznie, choć sumę podejść ma mniejszą niż GR 10; jest też najsłabiej oznakowany.

Z typowym dla mnie zamiłowaniem do miejsc i szlaków nieoczywistych, wybrałem ten ostatni. Dlaczego? Według opisów najrzadziej schodzi on w doliny, oferując kilkudniowe odcinki pozbawione kontaktu z cywilizacją. Przez wielu uważany jest też za najpiękniejszy z tej trójki, dzięki dość ścisłemu trzymaniu się głównej grani. Paradoksalnie, mimo poprowadzenia go w terenie wysokogórskim, to GR 10 cechuje większa różnica podejść. Wynika to stąd, że szlak po stronie francuskiej regularnie odwiedza miejscowości, położone w głębokich dolinach, zmuszając do codziennego schodzenia z grani, niekiedy 1500 m niżej, po to, by kolejnego ranka wrócić na pułap, który opuścił. HRP oszczędza wędrującemu dokuczliwych podejść i zejść, ale coś za coś – schronisk na trasie jest niewiele, punkty zaopatrzenia zdarzają się co 3-5 dni, wysokogórska ścieżka bywa oznaczona słabo lub w ogóle.

Konieczna więc będzie samowystarczalność w kwestii jedzenia i paliwa na kilkudniowych odcinkach – rzecz, która w polskich Karpatach się nie zdarza, ale w ukraińskich bądź rumuńskich jest absolutną normą. Niezbędne jest też własne schronienie, bo na szałasy i schroniska nie zawsze można liczyć.

Pireneje, szlak HRP. Foto: Andy Howell (CC)

Przebieg HRP

Największym wyzwaniem będzie zapewne fakt, że HRP nie jest wyznaczonym szlakiem. To raczej idea, ścieżka składająca się z dziesiątek ścieżek i dużych obszarów bezdroży, posiadająca różne warianty. W 1968 roku przeszedł ją i opisał Georges Véron. Kolejni autorzy modyfikowali pierwotny przebieg, dodając własne warianty, prostując lub komplikując niektóre odcinki. Chwilami pokrywa się z GR 10 i GR 11, tylko po to, by po kilku godzinach lub jednym dniu odbić w swoją stronę. W rezultacie nie da się przejść HRP ściśle według znaków, gdyż nie ma jednego ciągu znaków, który prowadziłby od oceanu do morza. Na wielu mapach – także na tych, które już mam – jego przebieg nie jest w ogóle oznaczony, a regułą jest znakowanie go kopczykami, często słabo widocznymi.  Każdy może szukać swoich ścieżek i przejść, i może właśnie to jest fajne w przejściu go. Większość ludzi idzie z zachodu na wschód i mi także wydaje się on naturalny.

Wyzwaniem jest też to, że nigdy w Pirenejach nie byłem i nie wiem, czego spodziewać się w takim miejscu. Na pewno gór wysokich, typu tatrzańskiego, z nieprzewidywalna pogodą po stronie francuskiej, długich odcinków powyżej 2500 metrów, miejscami śniegu, a pod najwyższym szczytem Pirenejów, Pico de Aneto, nawet lodowca. Do tego regularnie pojawiające się mgły i zagmatwana nawigacja. Jednym słowem – dobre miejsce na sprawdzenie się i oderwanie od cywilizacji.

Pireneje. Foto: leshaines123 (CC)

Przewodniki podpowiadają, że na szlak przeznaczyć trzeba około 45 dni. Rozpisane w nich dzienne odcinki nie przekraczają jednak 7-8 godzin, obliczam więc, że dobrym tempem przejdę całość w 35. To da mi czas na krótkie zejście w bok, odwiedziny na leżących w pobliżu szczytach. Zanurzyć się w górach, poznać nowe miejsca, czasem zejść pomiędzy ludzi, by zobaczyć jak żyją i przypomnieć sobie, jak piękne są małe, francuskie wsi, które widziałem w drodze do Santiago przed dwoma laty – to wszystko. Termin mojego startu to początek lipca, koniec w drugiej połowie sierpnia.

Zanim wyjadę, zamierzam jeszcze sprawdzić sprzęt, który zabieram i samego siebie. Oprócz podróży do Francji, szykuję więc jeszcze dwa wyjazdy w polskie góry. Obydwa dość nietypowe i  relacje z obydwu znajdziecie tu już wkrótce. Będą testem nowego wyposażenia i moich sił.

Choć nie ma w tej wędrówce spektakularnego wyczynu, cieszę się, że dane mi będzie skorzystać z pomocy kilku firm, które zdecydowały się ją wesprzeć. Dla każdej z nich będzie to okazja do wypróbowania swoich produktów, w realnym środowisku górskim, podczas wielodniowego marszu. Dla mnie – możliwość używania ich sprzętu w tej drodze i podzielenia się z Wami spostrzeżeniami na jego temat. Dziękuję więc za zaufanie tym, którzy zdecydowali się pomóc mi w tej drodze: Arc’teryxowi – za buty trekingowe z ich nowej linii, Thule – za wielofunkcyjny, techniczny plecak na tę wędrówkę, The North Face – za ocieplaną kurtkę i spodnie przeciwdeszczowe, GSI Outdoors – za komplet naczyń do gotowania, Kwarkowi – za bieliznę merino, wiatrówkę oraz pomoc merytoryczną przed wyruszeniem, Smartwool – za skarpety oraz Sklepowi Podróżnika za przewodniki. I, jak zwykle, ekipie portalu NGT.pl, za wieloletnie wsparcie moich przygód.

Chcę iść dość lekko, ale bez bicia rekordów czasowych i bez zbędnych oczekiwań. Jeśli przejdę całość Pirenejów – bardzo fajnie, chciałbym jednak skupić się na spokojnej wędrówce i obserwowaniu gór, a nie bieganiu przez nie. Zeszłej jesieni, podczas przejścia Iranu, wielokrotnie spieszyłem się, gdy gonił mnie brak jedzenia lub kończąca się wiza. Tym razem nie goni mnie nic, wyruszam więc w Pireneje bez żadnych specjalnych oczekiwań i napinki na wynik.

Przejście HRP nie będzie przełomową wyprawą i w ogóle nie nazwałbym go wyprawą. Setki ludzi – może tysiące – przeszły ten szlak, niejednego z nich spotkam zapewne na mojej drodze. Chciałbym tylko, by było fajną przygodą.